Co to jest TERM SHEET i dlaczego warto go podpisać?

Co to jest TERM SHEET? 

Term sheet to dokument, który jest używany zarówno w inwestycjach VC na etapie przed zawarciem umowy inwestycyjnej, jak i w transakcjach M&A. Zawiera kluczowe ustalenia między inwestorem a właścicielami przedsiębiorstwa, które są przedmiotem planowanej inwestycji lub transakcji.

Term sheet to również pierwszy dokument, który określa podstawowe cele i warunki na jakich ma zostać zawarta umowa inwestycyjna lub transakcja, takie jak wartość inwestycji, uprawnienia inwestora w firmie, prawa i obowiązki stron, wyłączności negocjacji itp. Term sheet jest podstawą do dalszych negocjacji, a jednocześnie już na początkowym etapie rozmów pozwala na ustalenie priorytetów inwestorów czy zasad ponoszenia kosztów związanych z transakcją

Term sheet to dokument, który chroni interesy obu stron i minimalizuje ryzyko sporów w przyszłości. Dokument ten ułatwia również przygotowanie umowy inwestycyjnej lub transakcji, ponieważ zawiera kluczowe ustalenia między stronami.  

TERM SHEET, list intencyjny (LOI) I niewiążąca oferta (NBO) - czym się różnią?  

W procesie inwestycyjnym lub transakcji M&A, często spotykamy się z pojęciami takimi jak term sheet, list intencyjny (LOI) i niewiążąca oferta (NBO). Choć te dokumenty różnią się między sobą, to ich istota i charakter prawny jest taki sam. 

- Term sheet i LOI są w zasadzie pojęciami zamiennymi. Oba dokumenty zawierają kluczowe ustalenia między stronami o zakresie inwestycji czy transakcji. Dokumenty te są podstawą do dalszych negocjacji i pozwala na uniknięcie nieporozumień między stronami. 

- Niewiążąca oferta (NBO) różni się od term sheet i LOI tym, że NBO jest jednostronnym oświadczeniem podmiotu, który składa NBO. Jednakże, jeśli adresat NBO przyjmie jego treść, to stosunek jaki zachodzi między stronami jest taki sam jak między stronami term sheet albo LOI. NBO zawiera kluczowe ustalenia stron transakcji, takie jak cena, warunki płatności, itp. NBO stanowi podstawę do dalszych negocjacji i zawarcia umowy. 

Czy TERM SHEET jest wiążący?

Nie istnieją przepisy prawa, które regulują ściśle tego, co powinien zawierać term sheet, jak również tego, czy ma on charaketr wiążący. W tym zakresie decyduje swoboda stron podpisujących term sheet i sposób, w jaki uregulują swoje prawa i obowiązki.

Standardem rynkowym jest to, że główne postanowienia term sheetu, tj. dotyczące warunków brzegowych transakcji, kamieni milowych itp. są wyrazem intencji stron i nie mają charakteru wiążącego. Zazwyczaj strony nadają wiążący charakter inny postanowieniom, które mają zabezpieczyć ich interesy, tj. postanowieniom dotyczącym poufności, ewentualnych kar umownych czy wyłączności.

Dlaczego warto podpisać TERM SHEET? 

Gdy zaczynasz rozmawiać o inwestycji lub zbyciu czy nabyciu firmy, zanim wkroczysz na ścieżkę formalnych umów, warto zastanowić się nad podpisaniem term sheetu, w którym porozumiesz się z drugą stroną transakcji co do brzegowych warunków transakcji. Dlaczego warto podpisać term sheet?:

1. Kwestia zaufania: 

Pierwszym powodem jest budowanie zaufania pomiędzy stronami. Term sheet stanowi rodzaj porozumienia wstępnego, które pozwala zrozumieć intencje i oczekiwania każdej ze stron. Daje to początkową pewność co do warunków transakcji, pozwala przeprowadzić dalszy proces w dobrej wierze.

2. Szczegółowa analiza: 

Podpisanie term sheet pozwala również na bardziej szczegółową analizę warunków i potencjalnych ryzyk. Dzięki temu możesz uniknąć nieporozumień i konfliktów na etapie, gdy jeszcze obie strony nie zainwestowały zbyt dużo czasu ani środków w proces transakcji.

3. Ramy negocjacji: 

Term sheet to także narzędzie, które pomaga ustalić ramy negocjacji. Pozwala zrozumieć, na jakim etapie jesteście i co jest do uzgodnienia. Dzięki temu oszczędzacie czas i energię na bardziej istotnych kwestiach. 

4. Chroni przed zawiłościami: 

Ostatecznie term sheet działa jak swoisty filtr. Chroni przed zawiłościami formalnych umów, a jednocześnie pozostawia pewne pole do manewru w negocjacjach. To świetne narzędzie na wczesnym etapie procesu inwestycyjnego lub transakcji sprzedaży firmy. 

Podsumowując, podpisanie term sheet to krok, który może Ci zaoszczędzić czas, pieniądze i nerwy w dłuższym procesie inwestycji lub sprzedaży firmy. 

Kiedy podpisuje się TERM SHEET?   

Podpisanie term sheet zależy od rodzaju transakcji, w której bierze się udział.

W przypadku inwestycji VC, term sheet jest zwykle podpisywany na początku procesu inwestycyjnego, po tym jak inwestor wyraził zainteresowanie inwestycją w firmę. Dokument ten jest podstawą do dalszych negocjacji i pozwala na uniknięcie nieporozumień między stronami. Dzięki temu założycielom firmy i inwestorom łatwiej jest jasno określić warunki, na których będą współpracować. 

W przypadku transakcji M&A, term sheet jest zwykle podpisywany na etapie due diligence, czyli badania przedtransakcyjnego albo bezpośrednio przed jego przeprowadzeniem.

Co powinien zawierać TERM SHEET?  

Term sheet w transakcjach M&A

W przypadku podpisywania term sheet w transakcji M&A z inwestorem, który wchodzi do firmy, klauzule powinny skupiać się na ustaleniu warunków wejścia inwestora do firmy.

W term sheet powinny zostać uregulowane kwestie dot. celu transakcji, jej stron oraz formy, a także planowanego harmonogramu transakcji.

Kluczowe klauzule term sheet to: 

- Cena:

Term sheet powinien określać cenę, jaką inwestor jest gotów zapłacić za przejęcie całości albo części firmy, a także sposób ustalania ceny. Warto również określić, czy cena jest stała, czy może ulec zmianie w zależności od określonych warunków. 

- Warunki płatności:

Dokument powinien zawierać informacje na temat warunków płatności, w tym terminów płatności, sposobu płatności, a także informacje na temat zabezpieczeń płatności. Warto również określić, czy inwestor będzie miał możliwość dokonania płatności w ratach.   

- Warunki zamknięcia transakcji:

Term sheet powinien określać warunki, które muszą zostać spełnione przed zamknięciem transakcji, w tym warunki prawne, finansowe i biznesowe. Warto również określić, czy transakcja jest uzależniona od uzyskania określonych zgód i pozwoleń. 

- Ograniczenia konkurencji:

Dokument powinien zawierać klauzule dotyczące ograniczeń konkurencji, które będą obowiązywać po wejściu inwestora do firmy. Warto określić, jakie działania są zabronione, jak długo obowiązują ograniczenia konkurencji oraz jakie są ewentualne kary za ich naruszenie. 

- Klauzule dotyczące poufności:

Term sheet powinien zawierać klauzule, które zobowiązują strony porozumienia do zachowania poufności informacji dotyczących transakcji. Warto określić, jakie informacje są objęte klauzulą poufności oraz jak długo obowiązuje ta klauzula. 

- Kwestie dotyczące wyłączności:   

Elementem, który bardzo często jest regulowany w term sheet transakcji M&A jest kwestia wyłączności. Zazwyczaj zaangażowanie inwestora w proces transakcji wiąże się z koniecznością ponoszenia kosztów zatrudnienia zewnętrznych doradców, którzy np. przeprowadzą badanie due diligence. W związku z tym bardzo często inwestor zastrzega sobie w treści term sheet wyłączności negocjacji na określony czas. W ramach takiego postanowienia, potencjalny sprzedający zobowiązuje się, że w okresie wyłączności będzie prowadził rozmowy i umożliwi np. badanie przedmiotowej spółki wyłącznie jednemu inwestorowi, a podmioty trzecie potencjalnie zainteresowane transakcją będą mogły uzyskać jakiekolwiek informacje dot. spółki dopiero po wygaśnięciu okresu wyłączności.

{{widget9}}

Term sheet w transakcjach inwestycyjnych

W przypadku podpisywania term sheet z potencjalnym inwestorem, który chce zainwestować swoje środki i dołączyć do grona wspólników, najczęstsze klauzule  to:

- Wysokość inwestycji:

W term sheet powinny znaleźć się postanowienia dotyczące wysokości inwestycji, jaką inwestor jest gotów wnieść do spółki oraz określenie liczby udziałów w kapitale zakładowym spółki, jaką inwestor obejmie w zamian za wniesione środki.

- Kluczowe warunki transakcji:

Istotne z punktu widzenia weryfikacji porozumienia founderów oraz inwestora co do dalszej współpracy jest określenie na ogólnym poziomie brzegowych warunków inwestycji, które zostaną doprecyzowane na dalszym etapie inwestycji, tj. w treści umowy inwestycyjnej oraz w treści umowy spółki.

Zazwyczaj określenie warunków polega na wskazaniu kluczowych mechanizmów zabezpieczających interesy inwestorów, takich jak:

• prawo pierwszeństwa (priority right)
• klauzula antyrozwodnieniowa (anti-dilution)
• preferencja likwidacyjna (liquidation preference)
• lock up
• prawo przyłączenia (tag along)
• prawo pociągnięcia (drag along)
• wyłączność operacyjna founderów
• zakaz konkurencji

  Dodatkowo w term sheet często określane są główne zasady dotyczące ładu korporacyjnego spółki, np.:

• skład i zasady funcjonowania organów spółki
• lista spraw zastrzeżonych dla wspólników spółki (reserved matters)
• wynagrodzenie członków zarządu
• prawa własności intelektualnej (IP)
• raportowanie i sprawozdawczość

- Warunki zawieszające inwestycji:

Term sheet często określa warunki zawieszające, które muszą zostać spełnione aby inwestor zainwestował środki w spółkę. Takimi warunkami mogą być np.

• akceptowalny dla inwestora wynik due diligence
• podpisanie przez founderów oświadczeń i zapewnień (reps & warranties)
• uzyskanie wymaganej zgody podmiotu trzeciego (np. komitetu inwestycyjnego albo innego dysponenta w przypadku inwestycji realizowanych ze środków publicznych)
• ustalenie treści umowy inwestycyjnej lub umowy spółki

- Klauzule dotyczące poufności:

Term sheet powinien zawierać klauzule dotyczące poufności, które zobowiązują strony do zachowania poufności informacji dotyczących transakcji. Istotne jest prawidłowe skonstruowanie tych postanowień, tak, aby były one realnym zabezpieczeniem i do tego egzekwowalnym.

TERM SHEET wzór  

Niezależnie od tego, czy jesteś przedsiębiorcą szukającym inwestora czy właścicielem firmy rozważającym fuzję lub przejęcie (M&A), warto wiedzieć czym jest term sheet, jaki jest jego charakter prawny i co warto w nim zawrzeć.

Teraz, gdy jesteś lepiej przygotowany do tego typu negocjacji, chcielibyśmy Cię zaprosić do skontaktowania się z naszą kancelarią prawną. Nasz zespół specjalistów jest gotów pomóc Ci w każdym etapie procesu inwestycji lub transakcji M&A. Skorzystaj z naszego doświadczenia, aby osiągnąć sukces w biznesie. 

Już niebawem darmowy wzór term sheet bezie dostępny za darmo w naszym sklepie.

‍