W niniejszym artykule przyjrzymy się głównym aspektom Aktu o Usługach Cyfrowych, który wchodzi w życie już 17 lutego 2024 r., analizując, jakie zmiany wprowadza dla użytkowników, przedsiębiorstw oraz całego ekosystemu internetowego.
W dzisiejszych czasach nie sposób wyobrazić sobie życia bez Internetu, a usługi cyfrowe, czy same internetowe platformy handlowe stanowią obecnie nieodzowną część naszej codzienności. By zapewnić odpowiednie bezpieczeństwo odbiorcom usługi, przejrzystość działania w sieci i na samych rynkach cyfrowych oraz by odpowiedzieć na szybko zmieniające się potrzeby środowiska, pojawiła się potrzeba skutecznej i przede wszystkim nowej regulacji.
W odpowiedzi na powyżej określone wyzwania, wprowadzone zostało rozporządzenie parlamentu europejskiego, Akt o Usługach Cyfrowych, który stanowi kamień milowy w regulacjach dot. funkcjonowania platform internetowych oraz samego świadczenia usług drogą elektroniczną. Przedstawiona propozycja regulująca korzystanie z usług cyfrowych jest niezwykle szeroka oraz ma zastosowanie do różnorakiego spektrum usług cyfrowych, od sklepów internetowych po codziennie wykorzystywane platformy społecznościowe.
Digital Services Act (DSA) przede wszystkim dąży do stworzenia jednolitego podejścia do ochrony użytkowników oraz zapewniania bezpieczeństwa w sieci. Ma również na celu wspieranie uczciwej konkurencji na rynku cyfrowym.
KOGO DOTYCZY DSA?
Akt o Usługach Cyfrowych dotyczy przede wszystkim dostawców, którzy świadczą usługi pośrednie (w tym dużych platform internetowych), które oferowane są odbiorcom mającym siedzibę lub znajdującym się w Unii Europejskiej, niezależnie od miejsca siedziby dostawców tychże wspomnianych usług (artykuł 2 DSA).
Należy więc zadać sobie pytanie czym taka usługa pośrednia właściwie jest? Tutaj również znaleźć można odpowiedź w samym rozporządzeniu.
Zgodnie z artykułem 3 lit. g DSA:
„usługa pośrednia” oznacza jedną z następujących usług społeczeństwa informacyjnego:
(i) usługę „zwykłego przekazu” polegającą na transmisji w sieci telekomunikacyjnej informacji przekazanych przez odbiorcę usługi lub na zapewnianiu dostępu do sieci telekomunikacyjnej;
(ii) usługę „cachingu” polegającą na transmisji w sieci telekomunikacyjnej informacji przekazanych przez odbiorcę usługi, obejmującą automatyczne, pośrednie i krótkotrwałe przechowywanie tej informacji, dokonywane wyłącznie w celu usprawnienia późniejszej transmisji informacji na żądanie innych odbiorców;
(iii) usługę „hostingu” polegającą na przechowywaniu informacji przekazanych przez odbiorcę usługi oraz na jego żądanie”.
Ponadto, nie możemy zapominać o platformach czy wyszukiwarkach internetowych. One również zdefiniowane zostały w art. 3 DSA tj.:
i) „platforma internetowa” oznacza usługę hostingu, która na żądanie odbiorcy usługi przechowuje i rozpowszechnia publicznie informacje, chyba że takie działanie jest nieznaczną lub wyłącznie poboczną cechą innej usługi lub nieznaczną funkcją głównej usługi, i ze względów obiektywnych i technicznych nie można z niej skorzystać bez takiej innej usługi, a włączenie takiej cechy lub funkcji w taką inną usługę nie jest sposobem na obejście stosowania niniejszego rozporządzenia;
j) „wyszukiwarka internetowa” oznacza usługę pośrednią, która umożliwia użytkownikom dokonywanie zapytań w celu wyszukiwania – co do zasady – wszystkich stron internetowych lub wszystkich stron internetowych w danym języku za pomocą zapytania na jakikolwiek temat przez podanie słowa kluczowego, zapytania głosowego, wyrażenia lub innej wartości wejściowej i która podaje wyniki wyszukiwania w dowolnym formacie, w którym można znaleźć informacje związane z zadanym zapytaniem”.
JAK ZWERYFIKOWAĆ CZY DSA DOTYCZY CIEBIE?
Wiemy już, że Akt o usługach cyfrowych dotyczy określonych dostawców usług pośrednich występujących w Internecie. Trzeba zdać sobie sprawę iż niniejsze rozporządzenie będzie w szczególności dotyczyło podmiotów prowadzących serwisy, sklepy czy aplikacje internetowe, jak i również dużych platform internetowych, w związku z czym należy odpowiednio zinterpretować naszą działalność w sieci.
W takim wypadku, konieczne jest przeanalizowanie swojej działalności i sprawdzenie czy Akt o Usługach Cyfrowych będzie miał zastosowanie i w Twoim przypadku.
Jak już zostało wskazane wyżej, DSA ma na celu przede wszystkim ochronę użytkowników czy też odbiorców usługi. Jeśli więc użytkownik może na Twojej stronie internetowej np. dodać komentarz, czy pozostawić recenzje czy inne notatki to oznacza, że będziesz gromadził informacje/dane przez niego przekazane (na jego żądanie), co z kolei wpisuje się w definicję usługi dostawcy usług hostingowych, a więc Akt o Usługach Cyfrowych będzie znajdował zastosowanie również i w Twoim przypadku.
Ponadto, jak zostało wskazane wyżej, DSA ma także zastosowanie w stosunku do platform internetowych, które mogą dodatkowo rozpowszechniać informacje uzyskane od użytkownika. W tym konkretnym przypadku ustawodawca unijny przewidział pewne ograniczenie polegające na tym, iż jeśli wyżej wspomniane „publiczne rozpowszechnianie jest zaledwie nieznaczną i wyłącznie poboczną cechą, która jest nierozerwalnie powiązana z inną usługą (…)” (motyw 13 DSA), to nie należy zaliczać takiego dostawcy do kategorii hostingodawcy.
Akt o Usługach Cyfrowych wprowadza także pewne ograniczenia w odniesieniu do małych oraz mikro przedsiębiorców. Niektóre dodatkowe obowiązki w tym np. sprawozdawcze w zakresie przejrzystości będą spoczywać tylko na większych podmiotach, a małych i mikro działalności obowiązek ten jest ograniczony do przekazywania informacji na żądanie koordynatora ds. usług cyfrowych.
Przypomnijmy!
Mały przedsiębiorca: charakteryzuje się liczbą pracowników poniżej 50 osób, który posiada roczny obrót lub bilans poniżej 10 mln euro.
Mikroprzedsiębiorca: charakteryzuje się liczą pracowników poniżej 10 osób, który posiada roczny obrót lub bilans poniżej 2 mln euro.
JAKIE OBOWIĄZKI ZOSTAJĄ NAŁOŻONE NA USŁUGODAWCÓW?
Jeśli po sprawdzeniu swojej działalności, dojdziesz do wniosku że świadczysz usługę hostingu bądź jakąkolwiek inną usługę pośrednią, musisz pamiętać o nowych obowiązkach, które będą Ciebie i Twoją działalność dotyczyć.
Do podstawowych obowiązków należy zaliczyć m.in:
1. wyznaczenie punktu kontaktowego;
2. zaktualizowanie regulaminu dot. warunków świadczenia usług;
3. wdrożenie mechanizmu zgłoszeń;
4. zapewnienie procedury odwoławczej dla użytkowników- od podejmowanych przez Ciebie decyzji dot. m.in. usunięcia określonych treści lub uznania danego zgłoszenia za niezasadne, użytkownicy powinni mieć zapewnioną procedurę odwoławczą. W przypadku gigantów działających na platformach internetowych czy innych dużych wyszukiwarek internetowych, DSA wprowadza szczególną regulację w zakresie możliwości odwołania. Natomiast, jeśli chodzi o małych lub mikro przedsiębiorców, wystarczającym jest jedynie zapewnienie prostej procedury odwoławczej;
5. współpraca z organami państwowymi- może polegać m.in na obowiązku zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstwa, czy podjęcia odpowiednich kroków w wyniku otrzymania określonego nakazu od organu,
6. obowiązek sprawozdawczy- w informacji przekazywanej do koordynatora ds. usług cyfrowych konieczne jest wskazanie przeciętnej średniej liczby aktywnych użytkowników działających na platformie internetowej.
CO Z TYM REGULAMINEM?
W kontekście nowych obowiązków spoczywających na przedsiębiorcach, szczególnie należy tutaj pochylić się nad regulaminem. Albowiem to właśnie w nim powinniśmy zamieścić wyżej wskazany „punkt kontrolny”, a przede wszystkim jego dane kontaktowe. Wystarczy stworzyć oraz wskazać w regulaminie odpowiedni adres e-mail, który będzie wykorzystywany przez użytkowników w celu zapewnienia komunikacji z dostawcą usługi. Ten sam e-mail może być także wykorzystywany przez samego dostawcę w celu kontaktu z organami państw członkowskich, Komisji, Radą Usług Cyfrowych.
Dodatkowo, w art. 14 ustawodawca unijny wskazał na konkretne elementy, które powinny znaleźć się w regulaminie, czyli "warunkach korzystania z usług". Dostawcy usług pośrednich muszą informować odbiorców usług cyfrowych o wszelkich wprowadzanych ograniczeniach. Dodatkowo muszą też informować o politykach, stosowanych procedurach i narzędzi wykorzystywanych do moderowania treści. Powinny również pojawić się informacje na temat algorytmicznego podejmowania decyzji oraz wewnętrznego systemu rozpatrywania skarg.
Ponadto, jeśli dojdzie do jakichkolwiek istotnych zmian w zakresie warunków świadczenia usług, Akt o Usługach Cyfrowych wymaga informowania o tym fakcie odbiorców usługi pośrednich.
Ze względu na dążenie DSA do zapewnienia bezpieczeństwa publicznego poprzez ochronę m.in małoletnich użytkowników, którzy w dzisiejszych czasach coraz częściej sięgają do Internetu, konieczne staje się takie przedstawienie informacji, żeby warunki świadczenia usług były zrozumiałe dla również i najmłodszych użytkowników.
MODERACJA NIEDOZWOLONYCH ORAZ NIELEGALNYCH TREŚCI
Ponownie, mając na względzie dobro bezpieczeństwa publicznego, Akt o Usługach Cyfrowych dość szczegółowo odnosi się do moderacji nielegalnych treści.
Digital Services Act wskazuje w art. 3 lit. h) iż:
"nielegalne treści” oznaczają informacje, które same w sobie lub przez odniesienie do działania, w tym sprzedaży produktów lub świadczenia usług, nie są zgodne z prawem Unii lub z prawem jakiegokolwiek państwa członkowskiego, które jest zgodne z prawem Unii, niezależnie od konkretnego przedmiotu lub charakteru tego prawa;".
Co to oznacza w praktyce? Chodzi tu o wszelkie nielegalne treści, które będą niezgodne z porządkiem prawnym np. dalsze udostępnianie treści uzyskanych bez zgody, cyberstalking, czy będą stanowiły inne, szeroko rozumiane naruszenie praw podstawowych jednostek.
Moderacja tych nielegalnych treści jest z góry założona przez samego ustawodawcę unijnego. Akt o Usługach Cyfrowych wprowadza jednak dodatkowo możliwość wpływania na inne treści, takie które zostaną szczegółowo opisane w regulaminie (tzw. niedozwolone treści). Jeśli więc chcesz wpłynąć na swoich użytkowników w większym zakresie, możesz jako dostawca usług cyfrowych, wskazać na katalog uznanych przez Ciebie niedozwolonych treści w warunkach korzystania z usług, i moderować również i te treści.
CO GROZI ZA NIEPRZESTRZEGANIE DIGITAL SERVICES ACT?
Przede wszystkim, zwróćmy uwagę na koordynatora ds. usług cyfrowych. Państwa członkowskie zostały zobligowane do wyznaczenia takiego koordynatora. Jego instytucja odnosi się do możliwości zgłaszania się d niego użytkowników, twierdzący że usługodawca w jakikolwiek sposób narusza Akt o Usługach Cyfrowych.
Akt o Usługach Cyfrowych wprowadza zatem kontrolę nad działaniem dostawców usług pośrednich. Jest ona realizowana zarówno przez Komisję Europejską jak i odpowiednie organy wyznaczone w państwach członkowskich.
Przy czym należy podkreślić, że duże platformy internetowe (tzw. VLOPs) tj. takie, których liczba odbiorców usługi wynosi minimum 45 milionów oraz zostały wskazane przez Komisję, podlegają ochronie przede wszystkim tego właśnie organu unijnego. To właśnie te platformy internetowe mogą być narażone w przypadku naruszenia przepisów na kary grzywny w wysokości nawet do 6% łącznego światowego obrotu. Komisja może także przeprowadzać kontrole w siedzibie tychże platform internetowych.
Jak wskazuje jednak DSA, niezależnie od uprawnień przysługującym organom unijnym, państwa członkowskie również mogą nakładać kary finansowe do 6% rocznego światowego obrotu danego dostawcy usług pośrednich. Ponadto, można nałożyć także karę w wysokości 1% rocznego dochodu lub światowego obrotu danego dostawcy w przypadku udzielenie nieprawidłowych bądź wprowadzających w błąd informacji, czy też w sytuacji niepoddania się kontroli. Dopuszcza się także stosowanie tymczasowych środków proporcjonalnych w celu uniknięcia potencjalnych poważnych szkód.
{{widget15}}
JAK NALEŻY PRZYGOTOWAĆ SIĘ NA DIGITAL SERVICES ACT
Akt o Usługach Cyfrowych (DSA) nazywany jest również nową Konstytucją Internetu, co wydaje się być stosownym określeniem. Akt ten wprowadza wiele nowości, choć też można pokusić się o stwierdzenie że stanowi pisemne potwierdzenie występujących już praktyk.
Kluczowymi krokami jakie należy podjąć przygotowując się na obowiązywanie Digital Services Act jest przede wszystkim sprawdzenie czy w ogóle ten akt prawny znajduje do Ciebie zastosowanie. Jeśli tak, konieczne jest dostosowanie polityk i procedur do nowych wymogów prawnych oraz przeprowadzenie skutecznego szkolenia pracowników w zakresie tych zmian.
Komunikacja z użytkownikami oraz informowanie ich o wszelkich, planowanych zmianach w świadczonych usługach cyfrowych również stanowi istotny element przygotowań.
Świadome i kompleksowe podejście do omawianego tematu pozwoli dostawcom usług pośrednich na skuteczne dalsze działanie w Internecie w sposób zgodny z nowymi regulacjami prawnymi.
.jpg)
