Informowanie o obniżkach cen

1 stycznia 2023 r. weszły w życie obowiązki wynikające z dyrektywy OMNIBUS w celu ochrony konsumenta. Z nowych przepisów wynika, że przedsiębiorcy w każdym przypadku informowania o obniżkach cen towarów i usług, oprócz aktualnej ceny muszą podać najniższą cenę obowiązującą w okresie 30 dni poprzedzających wprowadzenie promocji. Od wejścia w życie tego obowiązku odnotowano liczne trudności z jego stosowaniem, wskutek czego powstały obszerne wyjaśnienia, które przygotował Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (Prezes UOKiK) i Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Niniejszy artykuł ma na celu przybliżenie zasad prawidłowego obniżenia ceny.

O czym przeczytasz w tym artykule?

‍

1. Informowanie o obniżkach cen w pigułce.
2. Czym jest informowanie o obniżeniu ceny?
3. W jaki sposób należy informować o obniżeniu ceny?
4. Ogólne zasady informowania o niższych cenach towarów i usług.
5. Okres odniesienia przy informacji o obniżonej cenie.
6. Cena odniesienia przy informacji o obniżonej cenie.
7. Wyjątki przy informowaniu o najniższej cenie obowiązującej przed wprowadzeniem obniżki.
8. Kogo dotyczy obowiązek informowania o najniższej cenie z 30 dni przed wprowadzeniem obniżki?
9. Jakie są sankcje za nieprawidłowe informowanie o promocjach?

Informowanie o obniżkach cen w pigułce.

Gdy przedsiębiorca sprzedaje produkty lub usługi w obniżonej cenie i jednocześnie informuje o tej obniżce, ma obowiązek podać w bezpośrednim sąsiedztwie aktualnej ceny również informację o najniższej cenie produktu lub usługi w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki.

Informowaniem o obniżeniu ceny są wszystkie sposoby prezentowania oferty mogące sugerować możliwość zakupu po niższej cenie.

Obowiązek dotyczy prezentowania obniżek we wszelkich miejscach sprzedaży (np. w sklepach stacjonarnych, sklepach internetowych), świadczenia usług, reklamy (w tym przez influencerów).

Cena odniesienia dla obliczania korzyści wynikających z obniżki cen to najniższa cena z 30 dni przed wprowadzeniem obniżki.

Informowanie o najniższej cenie z 30 dni przed wprowadzeniem obniżki musi być prezentowane obok aktualnej ceny w sposób dobrze widoczny, jednoznaczny i umożliwiający porównanie cen.

Odmienne zasady obowiązują w przypadku towarów szybko psujących się lub z krótkim terminem przydatności, towarów lub usług oferowanych w okresie krótszym niż 30 dni, towarów niepełnowartościowych i pod koniec terminu przydatności, ostatnich sztuk towaru pełnowartościowego.

Obowiązek dotyczy wszystkich przedsiębiorców zachęcających do zakupu obniżką ceny.

Za naruszenie tego obowiązku grozi kara w wysokości do 10 % obrotu firmy i 2.000.000,00 zł.

Czym jest informowanie o obniżce ceny?

Samo obniżenie ceny przez przedsiębiorcę, bez zwracania na to uwagi konsumentów, nie nakłada na niego obowiązku informacyjnego w zakresie najniższej ceny obowiązującej w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki. Obowiązek ten nakłada dopiero zakomunikowanie o obniżce, przez co należy rozumieć wszystkie sposoby prezentowania oferty mogące sugerować możliwość zakupu po cenie niższej niż wcześniej.

Prezes UOKiK w swoich wyjaśnieniach wskazał na istotne elementy, które warunkują uznanie danej komunikacji za takie informowanie:

• posługiwanie się sformułowaniami typu: „okazja”, „promocja”, „wyprzedaż”, „zaoszczędź”, „taniej/korzystniej o…”, „Black Friday”,
• prezentowanie znaku % (obniżka procentowa), w szczególności z konkretną liczbą i znakiem „-”, np. -20%,
• przekreślenie ceny,
• używanie szczególnej kolorystyki, zwłaszcza rzucającej się w oczy,
• porównywanie cen - zestawienie ceny wyższej z niższą,
• rabaty wynikające z kodu promocyjnego dotyczące konkretnych produktów lub ich grup,
• rabaty dla uczestników programów lojalnościowych (subskrybentów newslettera itp.) dotyczące konkretnych produktów lub ich grup.

Jak informować o obniżeniu ceny towaru lub usługi?

Ogólne zasady informowania o niższych cenach towarów i usług

Informacje o obniżce i najniższej cenie z 30 dni przed obniżką powinny być prezentowane z uwzględnieniem poniższych zasad:

• Przedsiębiorca przy informacji o obniżonej cenie uwidacznia sformułowanie „najniższa cena z 30 dni przed obniżką” (samo przekreślenie ceny jest niewystarczające). Gdy miejsce na opis jest ograniczone ze względów technicznych dopuszcza się skrócenie sformułowania do „najniższa cena”, jednak pełne wyjaśnienie powinno być łatwo dostępne, np. na karcie produktu, w tooltipie (dymku).
• Wskazanie najniższej ceny w okresie 30 dni przed wprowadzeniem promocji musi być jasne i czytelne. Niedopuszczalne jest np. stosowanie mniejszej czcionki, stosowanie niejednoznacznych określeń typu: „cena referencyjna”, „cena omnibus”, „było”.
• Liczba prezentowanych cen nie powinna przekraczać dwóch lub trzech (aktualna cena sprzedaży, najniższa cena z 30 dni przed obniżką, ewentualnie cena regularna).
• Ewentualne korzyści dla konsumenta przy skorzystaniu z obniżki cen należy obliczać od najniższej ceny w okresie 30 dni poprzedzających promocję (cena odniesienia), a nie ceny regularnej, np. „oszczędzasz 40 zł” czy „-25%”. Nieprawidłowe będzie również podawanie kilku „najniższych cen”.
• Najniższa cena towaru lub usługi z 30 dni przed obniżką musi być prezentowana w najbliższym sąsiedztwie obniżonej ceny sprzedaży (np. obok, pod, nad).
• Dopuszczalne jest wyróżnienie aktualnej ceny sprzedaży (większa czcionka, wytłuszczenie, inny kolor), o ile dysproporcja nie jest znaczna. Istotna jest czytelność całego komunikatu.
• Najniższa cena z 30 dni przed obniżką nie może być ukryta (np. napisana niewidoczną czcionką, widoczna dopiero po przewinięciu strony czy oznaczona gwiazdką, której wyjaśnienia konsument musi szukać).
• Przedsiębiorcy w komunikacji muszą być konsekwentni, np. w stosowanej kolejności, kolorystyce oznaczeń.
• Jeżeli promocja obowiązuje dłużej niż 30 dni przedsiębiorca powinien podać daty jej obowiązywania. Długotrwałe promocje mogą wprowadzać konsumentów w błąd co do rzeczywistej możliwości uzyskania korzyści z zakupu. Podobnie mogą zostać uznane obniżki cen, których nazwa niezgodnie z rzeczywistością sugeruje krótki czas ich obowiązywania (np. „okazje walentynkowe”), a także promocje krótkotrwałe (np. nocą) zmierzające do wywołania wrażenia, że towar w korzystnej cenie jest dostępny wyłącznie przez chwilę.

Okres odniesienia przy najniższej cenie w okresie 30 dni przed promocją.

Okres odniesienia dla obliczenia najniższej ceny z 30 dni przed obniżką obejmuje 30 dni kalendarzowych następujących ciągiem po sobie. Ostatnim dniem tego okresu jest dzień poprzedzający dzień, w którym po raz pierwszy można było kupić towar lub usługę w cenie obniżonej. Termin ten jest stały i nie ulega zmianie jeżeli promocja nie ulega zmianom, nawet jeżeli jest dłuższa niż 30 dni.

Dla ustalenia okresu odniesienia nie ma znaczenia, czy w tym terminie towar był dostępny, kiedy nastąpiło poinformowanie o obniżce lub przygotowanie materiałów marketingowych, ani do kogo promocja była skierowana (np. wyłącznie do kobiet z uwagi na dzień kobiet, posiadaczy karty lojalnościowej).

Ustalenie ceny odniesienia przy informacji o obniżonej cenie.

Przedsiębiorcy muszą ustalić cenę odniesienia, którą jest najniższa cena z 30 dni przed wprowadzeniem obniżki. Przedsiębiorcy ustalając cenę odniesienia nie powinni brać pod uwagę czy ktokolwiek dokonał zakupu, przez jaki czas ta cena obowiązywała, do kogo była adresowana (np. tylko do kobiet, tylko do członków programu lojalnościowego). Względem podanej najniższej ceny towaru lub usługi należy liczyć korzyści wynikające z obniżki (np. -20%), jeśli przedsiębiorca o nich informuje.

Wyjątki przy informowaniu o najniższej cenie obowiązującej przed wprowadzeniem obniżki.

W przypadku:

• informowania o obniżkach cen produktów szybko psujących się lub z krótkim terminem przydatności podaje się informację o cenie sprzed pierwszego zastosowania obniżki, a nie najniższej ceny z 30 dni przed obniżką,
• towarów lub usług oferowanych w okresie krótszym niż 30 dni, obok informacji o obniżce ceny należy podać informację o najniższej cenie tego towaru lub usługi, która obowiązywała w okresie od dnia rozpoczęcia oferowania towaru lub usługi do dnia wprowadzenia obniżki,
• towaru niepełnowartościowego i pod koniec terminu przydatności nie ma obowiązku informowania o najniższej cenie tego towaru z 30 dni przed obniżką,
• ostatnich sztuk towaru pełnowartościowego nie ma obowiązku informowania o najniższej cenie z 30 dni przed obniżką.

{{widget1}}

Kogo dotyczą nowe zasady informowania o obniżkach cen?

Obowiązek dotyczy wszystkich przedsiębiorców, którzy promują oferowane towary lub usługi poprzez pokazanie, czy zasugerowanie obniżki w miejscach sprzedaży (np. sklepach stacjonarnych, sklepach internetowych), świadczenia usług i reklamy (w tym przez influencerów).

Obowiązek nie ma zastosowania w obrocie między osobami fizycznymi, z których żadna nie jest przedsiębiorcą.

Jeśli platforma handlowa lub porównywarka cenowa zdecydują się udostępnić sprzedawcom narzędzia do prezentowania obniżek cen, to są zobowiązane zapewnić, aby odpowiednio i poprawnie została uwidoczniona najniższa cena z 30 dni przed obniżką. Przepis nie będzie miał zastosowania, jeżeli sprzedawca informuje o obniżce np. w opisie oferty.

Sankcje za nieprawidłowe informowanie o obniżkach cen

Za naruszenie obowiązku informowania o obniżce ceny po 1 stycznia 2023 r. Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej może nałożyć na przedsiębiorcę karę w wysokości do 20.000,00 zł, a gdyby nastąpiło to trzykrotnie w ciągu roku od pierwszego naruszenia, kara może wynieść 40.000,00 zł.

W przypadku stwierdzenia naruszenia zbiorowych interesów konsumentów, Prezes UOKiK może nałożyć karę w wysokości do 10 % obrotu odnotowanego w roku obrotowym poprzedzającym nałożenie kary i do 2.000.000,00 zł na osobę zarządzającą.

‍